Thoái hóa cột sống cổ là gì? Các công bố khoa học về Thoái hóa cột sống cổ

Thoái hóa cột sống cổ, còn được gọi là thoái hóa cột cổ, là một tình trạng mà các đốt sống trong cột sống cổ bị suy giảm chức năng, gây ra đau và gây khó khăn t...

Thoái hóa cột sống cổ, còn được gọi là thoái hóa cột cổ, là một tình trạng mà các đốt sống trong cột sống cổ bị suy giảm chức năng, gây ra đau và gây khó khăn trong việc di chuyển cổ và vai. Tình trạng này thường xảy ra do quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, nhưng cũng có thể do chấn thương hoặc các bệnh lý khác như thoái hóa đĩa đệm, vi khuẩn nhiễm trùng hoặc viêm khớp. Các triệu chứng của thoái hóa cột sống cổ có thể bao gồm đau cổ, cứng cổ, hạn chế sự cử động và sưng tấy. Điều trị cho thoái hóa cột sống cổ thường bao gồm thuốc giảm đau, châm cứu, liệu pháp vật lý và trong một số trường hợp nếu tình trạng nghiêm trọng, có thể cần phải phẫu thuật.
Thoái hóa cột sống cổ là quá trình suy giảm chức năng và sự biến đổi cấu trúc của các đốt sống trong vùng cổ. Đây là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, nhưng cũng có thể do những yếu tố khác như chấn thương, môi trường làm việc căng thẳng, thói quen tập luyện không đúng cách hoặc di chuyển sai tư thế quá lâu.

Thoái hóa cột sống cổ thường bắt đầu từ sự suy giảm chất lượng và độ dẻo dai của các đĩa đệm, làm cho chúng mất khả năng giữ cho các đốt sống ở trong vị trí đúng. Điều này có thể dẫn đến hiện tượng đốt sống khớp bị cộng hưởng lại với nhau và hình thành gai mọc ở các vị trí cột sống. Gai mọc là những tăng quá mức của mô sụn ở các bờ đốt sống, có thể gây ra đau và hạn chế di chuyển.

Các triệu chứng của thoái hóa cột sống cổ có thể bao gồm:
1. Đau cổ: thường là đau dữ dội, kéo dài và có thể lan ra vai, cánh tay và đầu.
2. Cứng cổ: khoảng cổ trở nên hạn chế và khó di chuyển.
3. Hạn chế sự cử động: Các hoạt động như quay đầu, quay vai hoặc nghiêng cổ trở nên khó khăn hoặc mất đi.
4. Sưng tấy: Cột sống cổ có thể bị viêm nhiễm, gây ra sưng và đau.

Để chẩn đoán thoái hóa cột sống cổ, bác sĩ thường sẽ tiến hành kiểm tra lâm sàng, yêu cầu bộ xương hình ảnh như X-quang hoặc MRI để đánh giá các vùng cần xem xét.

Điều trị dựa trên triệu chứng thông thường được sử dụng để giảm triệu chứng đau và tăng tính linh hoạt của cổ. Điều trị thường bao gồm:

1. Thuốc giảm đau và chống viêm: Thuốc giảm đau như paracetamol hoặc các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) có thể giúp giảm đau và viêm tại cổ.
2. Châm cứu: Có thể giúp giảm đau và cải thiện chức năng cổ.
3. Liệu pháp vật lý: Bao gồm phương pháp nhiệt (nóng hoặc lạnh), đốt tại chỗ, dụng cụ hỗ trợ và các bài tập cột sống chuyên biệt để tăng sự linh hoạt và giảm đau.
4. Trị liệu tư vấn và thay đổi lối sống: Điều chỉnh tư thế ngồi, tư thế làm việc, tư thế ngủ và thói quen tập luyện đúng cách.

Trong trường hợp thoái hóa cột sống cổ nghiêm trọng và không đáp ứng với điều trị thông thường, phẫu thuật có thể được xem xét. Các phương pháp phẫu thuật thường bao gồm thoái hóa đĩa đệm, gắp vít đốt sống hoặc ghép cố định đốt sống. Tuy nhiên, quyết định phẫu thuật phụ thuộc vào tình trạng lâm sàng và ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.

Danh sách công bố khoa học về chủ đề "thoái hóa cột sống cổ":

NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ HÌNH ẢNH CỘNG HƯỞNG TỪ TRONG THOÁI HÓA CỘT SỐNG THẮT LƯNG CÓ CHÈN ÉP THẦN KINH TẠI BỆNH VIỆN TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC CẦN THƠ NĂM 2020-2021
  Đặt vấn đề: Bệnh lý thoái hóa cột sống thắt lưng (THCSTL) là bệnh lý mạn tính gây đau, hạn chế vận động hoặc biến dạng cột sống thắt lưng. Trong đó chèn ép thần kinh là một hậu quả của thoái hóa cột sống phối hợp với thoát vị đĩa đệm hoặc hẹp ống sống. Cộng hưởng từ (MRI) là phương tiện có giá trị trong chẩn đoán chèn ép thần kinh, từ đó có hướng điều trị thích hợp cho bệnh nhân. Mục tiêu nghiên cứu: Mô tả đặc điểm lâm sàng, hình ảnh cộng hưởng từ và mối liên hệ trong thoái hóa cột sống thắt lưng có chèn ép thần kinh tại Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Cần Thơ năm 2020-2021. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Tiến cứu mô tả cắt ngang trên 102 bệnh nhân được chẩn đoán xác định trên MRI là THCSTL có chèn ép thần kinh. Kết quả: Triệu chứng lâm sàng thường gặp nhất và cũng là lý do vào viện của bệnh nhân là đau lưng chiếm 95%; teo cơ chiếm 5,9%; dấu hiệu Lasègue dương tính gặp với tỉ lệ là 53,9%. Hình ảnh cộng hưởng từ ghi nhận thoái hóa cột sống theo phân loại Modic: Modic 1 (20,6%), Modic 2 (70,6%) Modic 3 (8,8%); thoát vị đĩa đệm là nguyên nhân chủ yếu gây chèn ép thần kinh chiếm 81,4%%; rễ thần kinh L5 bị chèn ép nhiều nhất chiếm 90%. Mối liên hệ giữa mức độ chèn ép rễ thần kinh trên lâm sàng và MRI: Hệ số tương quan Spearman r=0,57 (p<0,001). Kết luận: Có mối liên hệ giữa mức độ chèn ép rễ thần kinh trên lâm sàng và mức độ chèn ép rễ thần kinh trên MRI.
#Thoái hóa cột sống thắt lưng #chèn ép thần kinh #cộng hưởng từ
Đánh giá tình trạng đau thắt lưng do thoái hóa cột sống trên bệnh nhân điều trị tại Khoa Lão khoa, Bệnh viện Châm cứu Trung ương
Mục tiêu: Đánh giá tình trạng đau thắt lưng do thoái hóa cột sống và một số yếu tố liên quan. Đối tượng và phương pháp: 60 bệnh nhân tuổi từ 30 - 69, được chẩn đoán đau thắt lưng do thoái hóa cột sống, điều trị tại Khoa Lão khoa, Bệnh viện Châm cứu Trung ương từ tháng 3/2015 - 10/2016, không phân biệt giới tính, nghề nghiệp, tình nguyện tham gia nghiên cứu. Đánh giá đặc điểm chung các đối tượng nghiên cứu, mức độ đau theo thang điểm VAS, chất lượng cuộc sống theo Oswestry, đánh giá một số yếu tố liên quan tới đau và tình trạng lâm sàng tại cột sống thắt lưng. Kết quả: Nữ giới mắc bệnh chiếm tỷ lệ cao (65%), tuổi mắc bệnh trung bình 50,5 ± 13,8 năm với 43,3% mắc bệnh trên 6 tháng. 75% đối tượng là lao động phổ thông. Đau phần nhiều khởi phát mang tính chất từ từ và liên tục. Đau mức độ vừa và nặng chiếm 73,3%, đau cũng là nhân tố gây co cứng cơ vùng cột sống thắt lưng, hạn chế độ giãn cột sống thắt lưng và hạn chế tầm vận động cột sống thắt lưng. 75% được đánh giá chất lượng cuộc sống theo Oswestry ở mức độ trung bình và kém. Bệnh có liên quan rõ rệt với các yếu tố vận động, thời gian và yếu tố thay đổi thời tiết. Kết luận: Đau thắt lưng do thoái hóa cột sống gây ảnh hưởng nhiều tới chất lượng cuộc sống, lao động và sinh hoạt của người bệnh. Bệnh liên quan tới yếu tố tuổi, đặc điểm nghề, vận động và yếu tố thay đổi thời tiết.
#Đau thắt lưng #thoái hóa cột sống
ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG ĐIỀU TRỊ ĐAU THẮT LƯNG DO THOÁI HÓA CỘT SỐNG BẰNG SÓNG SIÊU ÂM KẾT HỢP VIÊN HOÀN ĐỘC HOẠT TANG KÝ SINH
Tạp chí Y học Việt Nam - Tập 523 Số 1 - 2023
Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá tác dụng điều trị đau thắt lưng do thoái hóa cột sống bằng sóng siêu âm kết hợp viên hoàn Độc hoạt tang ký sinh và tìm hiểu một số yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị của phương pháp can thiệp. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu can thiệp, so sánh kết quả trước sau điều trị, có nhóm chứng trên 80 bệnh nhân >40 tuổi, được chẩn đoán xác định đau thắt lưng do thoái hóa cột sống. Kết quả: Sau 20 ngày điều trị, nhóm nghiên cứu điểm VAS trung bình giảm từ 6,09 ± 1,43 xuống 1,60 ± 0,94, độ giãn CSTL tăng từ 2,10 ± 0,66 cm lên 3,63 ± 0,68 cm (p < 0,05), cải thiện tầm vận động CSTL 3,45 ±0,5 xuống 1,53±0,30, chỉ số sinh hoạt hằng ngày từ 3,18 ± 0,71 xuống 1,32 ±0,38. Các yếu tố tuổi, giới tính, thể bệnh theo y học cổ truyền trong tương quan với kết quả điều trị đều có sự khác biệt giữa các nhóm, tuy nhiên không có ý nghĩa thống kê. Kết luận: Phương pháp sóng siêu âm kết hợp thuốc uống viên hoàn Độc hoạt tang ký sinh có tác dụng tốt trong điều trị đau thắt lưng do thoái hóa cột sống và các yếu tố tuổi, giới, thể bệnh theo YHCT không ảnh hưởng đến kết quả điều trị của phương pháp.
#Đau thắt lưng #thoái hóa cột sống #sóng siêu âm #Viên hoàn Độc hoạt tang ký sinh
TÁC DỤNG ĐIỀU TRỊ ĐAU THẮT LƯNG DO THOÁI HÓA CỘT SỐNG BẰNG ĐIỆN CHÂM KẾT HỢP SIÊU ÂM ĐIỀU TRỊ
Tạp chí Y học Việt Nam - Tập 504 Số 1 - 2021
Mục tiêu: Đánh giá tác dụng giảm đau và cải thiện vận động cột sống của điện châm kết hợp siêu âm điều trị trên bệnh nhân đau thắt lưng do thoái hóa cột sống. Đối tượng và phương pháp: 60bệnh nhân tuổi trên 20được chẩn đoán đau thắt lưng do thoái hóa cột sống, không phân biệt giới tính, nghề nghiệp, tình nguyện tham gia nghiên cứu. Nhóm nghiên cứu điều trị bằng điện châm kết hợp siêu âm điều trị, nhóm đối chứng điều trị bằng điện châm đơn thuần.So sánh kết quả trước vàsau điều trị. Kết quả: Điện châm kết hợp siêu âm điều trịcó hiệu quả tốt trong điều trị đau thắt lưng do thoái hóa cột sống, 80% đạt kết quả tốt. Điểm VAS giảm từ 6,32 (điểm) trước điều trị xuống còn 0,70 (điểm) sau điều trị; độ giãn cột sống thắt lưng tăng từ 1,18(cm) trước điều trị lên 3,83 (cm) sau điều trị;tầm vận động cột sống thắt lưng cải thiện tốt hơn có ý nghĩa so với trước điều trị và tốt hơn so với nhóm đối chứng. Kết luận: Điện châm kết hợp siêu âm điều trịhiệu quả tốt trong điều trị đau thắt lưng do thoái hóa cột sống.
#Điện châm #siêu âm điều trị #thoái hóa cột sống thắt lưng
TÁC DỤNG GIẢM ĐAU VÀ CẢI THIỆN TẦM VẬN ĐỘNG CỘT SỐNG CỔ CỦA PHÚC CHÂM TRONG ĐIỀU TRỊ HỘI CHỨNG CỔ VAI CÁNH TAY DO THOÁI HÓA CỘT SỐNG CỔ
Tạp chí Y học Việt Nam - Tập 508 Số 2 - 2021
Mục tiêu: Đánh giá tác dụng giảm đau và cải thiện tầm vận động cột sống cổ của phúc châm trong điều trị hội chứng cổ vai cánh tay do thoái hóa cột sống cổ. Phương pháp: Nghiên cứu lâm sàng mở, tiến cứu, so sánh trước và sau điều trị có đối chứng. 60 bệnh nhân chia thành 2 nhóm: nhóm nghiên cứu dùng phúc châm kết hợp xoa bóp bấm huyệt, nhóm chứng dùng điện châm kết hợp xoa bóp bấm huyệt. Kết quả: Sau 21 ngày điều trị, ở nhóm nghiên cứu, điểm VAS trung bình giảm từ 5,43 ± 1,17 xuống 2,70 ± 1,39  điểm (p < 0,05); cải thiện rõ rệt tầm vận động cột sống cổ (p < 0,05) và không có sự khác biệt với nhóm chứng (p > 0,05). Kết luận: Phúc châm có tác dụng giảm đau và cải thiện tầm vận động cột sống cổ trong điều trị hội chứng cổ vai cánh tay do thoái hóa cột sống cổ.
#Phúc châm #hội chứng cổ vai cánh tay #thoái hoá cột sống cổ
Tác dụng điều trị đau thắt lưng do thoái hóa cột sống bằng thuốc hoàn chỉ thống kết hợp điện châm
Mục tiêu: Đánh giá tác dụng giảm đau và cải thiện vận động cột sống thắt lưng của thuốc Hoàn chỉ thống kết hợp điện châm trên bệnh nhân đau thắt lưng do thoái hóa cột sống. Đối tượng và phương pháp: 68 bệnh nhân tuổi từ 30 - 75 được chẩn đoán đau thắt lưng do thoái hóa cột sống, không phân biệt giới tính, nghề nghiệp, tình nguyện tham gia nghiên cứu. Nhóm nghiên cứu dùng thuốc Hoàn chỉ thống kết hợp điện châm, nhóm đối chứng điều trị bằng điện châm đơn thuần. So sánh kết quả trước và sau điều trị. Kết quả: Thuốc Hoàn chỉ thống kết hợp điện châm có hiệu quả tốt trong điều trị đau thắt lưng do thoái hóa cột sống, tỷ lệ đạt hiệu quả tốt và khá chiếm 94,1%. Điểm VAS giảm từ 6,45 điểm trước điều trị xuống còn 3,21 điểm sau điều trị; chỉ số Schober tăng từ 12,34cm trước điều trị lên 14,23cm sau điều trị, khác biệt có ý nghĩa thống kê. Kết luận: Thuốc Hoàn chỉ thống kết hợp điện châm có hiệu quả tốt trong điều trị đau thắt lưng do thoái hóa cột sống.
#Hoàn chỉ thống #thoái hóa cột sống
Khảo sát tình hình thoái hóa cột sống tại Bệnh viện Y học cổ truyền Nghệ An và kết quả điều trị bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng
Tạp chí Y Dược cổ truyền Việt Nam - Tập 49 Số 2 - Trang 50-56 - 2023
Mục tiêu: Khảo sát tình hình thoái hóa cột sống tại Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh Nghệ An năm 2021; Đánh giá kết quả điều trị bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng thể phong hàn thấp kết hợp can thận hư. Đối tượng, phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu hồi cứu khảo sát trên 4847 bệnh nhân, tiến cứu can thiệp lâm sàng mở, so sánh trước và sau điều trị trên 60 bệnh nhân được chẩn đoán xác định thoái hoá cột sống thắt lưng theo YHHĐ và Chứng tý thể can thận hư kèm theo phong hàn thấp theo YHCT bằng điện châm theo phác đồ bộ y tế kết hợp uống Tam tý thang x 2 túi/ ngày. Kết quả: Khảo sát tình hình thoái hóa cột sống: Bệnh nhân có độ tuổi > 60 chiếm tỷ lệ cao nhất với 70,6%. Thoái hóa cột sống thắt lưng chiếm tỷ lệ 94,4%. 98% các đối tượng đỡ hoặc khỏi hẳn, 2% đối tượng không đạt hiệu quả sau quá trình điều trị. Kết quả điều trị bệnh Thoái hoá cột sống thắt lưng bằng thuốc YHCT: Cải thiện chỉ số VAS: sau 21 ngày điều trị, hiệu quả giảm đau rõ rệt so với trước điều trị (p<0,05) với 15% bệnh nhân hết triệu chứng đau, 85% bệnh nhân chỉ còn đau nhẹ. Cải thiện khoảng cách tay đất: 36,7% bệnh nhân cải thiện mức độ tốt, 63,3% bệnh nhân cải thiện mức độ khá. Cải thiện về mạch, lưỡi sau điều trị: 80% các bệnh nhân có mạch về bình thường, 76,7% các bệnh nhân đã có lưỡi về bình thường. Chưa thấy tác dụng không mong muốn của phương pháp điều trị thử nghiệm. Kết luận: thoái hóa cột sống chiếm tỷ lệ cao nhất ở người >60 tuổi, trong đó hầu hết là thoái hóa cột sống thắt lưng. Phương pháp điện châm kết hợp thuốc uống tam tý thang mang lại hiệu quả điều trị.
#thoái hoá cột sống thắt lưng #điện châm #tam tý thang
ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆN CHÂM, XOA BÓP BẤM HUYỆT KẾT HỢP BÀI TẬP VẬN ĐỘNG NGUYỄN VĂN HƯỞNG TRONG ĐIỀU TRỊ ĐAU VAI GÁY DO THOÁI HOÁ CỘT SỐNG
Tạp chí Y học Việt Nam - Tập 523 Số 1 - 2023
Mục tiêu: Nghiên cứu nhằm đánh giá tác dụng của điện châm, xoa bóp bấm huyệt kết hợp bài tập vận động Nguyễn Văn Hưởng trong điều trị đau vai gáy do thoái hoá cột sống cổ. Phương pháp: Can thiệp lâm sàng, có đối chứng, so sánh trước sau điều trị. 60 bệnh nhân chia làm 2 nhóm, nhóm nghiên cứu 30 bệnh nhân điện châm, xoa bóp bấm huyệt kết hợp bài tập vận động Nguyễn Văn Hưởng; nhóm chứng 30 bệnh nhân điện châm, xoa bóp bấm huyệt kết hợp bài tập vận động phục hồi chức năng. Thời gian điều trị 14 ngày. Kết quả: Sau điều trị, điểm đau VAS, sự co cứng cơ, hội chứng chèn ép rễ, tầm vận động cột sống cổ, chỉ số sinh hoạt hàng ngày đều cải thiện tốt hơn so với trước điều trị (p < 0,05), hiệu quả nhóm nghiên cứu tương đương với nhóm chứng (p > 0,05). Kết luận: Phương pháp điện châm, xoa bóp bấm huyệt kết hợp bài tập vận động Nguyễn Văn Hưởng có tác dụng trong điều trị đau vai gáy do thoái hoá cột sống cổ. Mức độ cải thiện tương đương với nhóm điện châm, xoa bóp bấm huyệt kết hợp bài tập vận động phục hồi chức năng.
#bài tập vận động #Nguyễn Văn Hưởng #Thoái hoá cột sống cổ
KHẢO SÁT MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CỦA BỆNH NHÂN HỘI CHỨNG CỔ VAI CÁNH TAY DO THOÁI HÓA CỘT SỐNG CỔ TẠI KHOA CƠ XƯƠNG KHỚP BỆNH VIỆN Y HỌC CỔ TRUYỀN TRUNG ƯƠNG
Tạp chí Y học Việt Nam - Tập 526 Số 2 - 2023
Mục tiêu nghiên cứu: Khảo sát một số đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân Hội chứng cổ vai cánh tay do thoái hóa cột sống cổ tại Khoa Cơ xương khớp Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tiến hành trên 60 bệnh nhân ≥ 30 tuổi, được chẩn đoán xác định Hội chứng cổ vai cánh tay do thoái hóa cột sống. Kết quả: Lứa tuổi mắc bệnh từ 40-59 tuổi chiếm 58,3%, Tỷ lệ nữ/nam là 1,2; tỷ lệ nhập viện với thời gian mắc bệnh trên 3 tháng là 43,3%; tỷ lệ mức độ đau theo VAS đau vừa 70% đau nặng 30%; tỷ lệ hạn chế chức năng sinh hoạt hằng ngày hạn chế nặng 26,6% hạn chế vừa 56,7%; tỷ lệ bệnh nhân có hình ảnh gai xương trên Xquang cột sống cổ là 58.3%, hẹp lỗ tiếp hợp là 41,7%. Kết luận: Bệnh nhân được chẩn đoán Hội chứng cổ vai cánh tay do thoái hóa cột sống cổ tại khoa Cơ xương khớp Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương  phần nhiều từ 40 – 59 tuổi, tỷ lệ nữ lớn hơn nam, nhập viện thường sau 03 tháng mắc bệnh và trong tình trạng đau từ mức độ vừa trờ lên, hạn chế chức năng sinh hoạt từ mức trung bình đến nặng
#Hội chứng cổ vai cánh tay #Thoaí hóa cột sống cổ #Đặc điểm đối tượng.
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ ĐAU THẮT LƯNG DO THOÁI HOÁ CỘT SỐNG BẰNG BÀI THUỐC ĐỘC HOẠT KÝ SINH THANG, KẾT HỢP ĐIỆN CHÂM VÀ TẬP DƯỠNG SINH
Tạp chí Y học Việt Nam - Tập 518 Số 1 - 2022
Mục tiêu: đánh giá hiệu quả giảm đau, cải thiện chức năng vận động cột sống trên bệnh nhân đau thắt lưng do thoái hoá cột sống bằng bài thuốc Độc hoạt ký sinh thang, điện châm kết hợp với tập dưỡng sinh. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu can thiệp lâm sàng có nhóm chứng, chọn ngẫu nhiên 92 bệnh nhân được chẩn đoán đau thắt lưng do thoái hoá cột sống, không phân biệt giới tính, nghề nghiệp, tình nguyện tham gia nghiên cứu. Nhóm nghiên cứu điều trị bằng bài thuốc Độc hoạt ký sinh thang kết hợp điện châm và tập dưỡng sinh, nhóm đối chứng điều trị bằng bài thuốc Độc hoạt ký sinh thang kết hợp điện châm. So sánh kết quả trước và sau điều trị. Kết quả: Bài thuốc Độc hoạt ký sinh thang kết hợp điện châm và tập dưỡng sinh hiệu quả tốt trong điều trị đau thắt lưng do thoái hoá cột sống, 45,7 % đánh giá đạt kết quả điều trị chung. Chỉ số Schober tăng từ 11,2 ± 0,5 (cm) trước điều trị lên 12,9 ± 0,8 (cm) sau điều trị, cải thiện khoảng cách tay - đất từ 34 ± 8 (cm) trước điều trị xuống 11,9 ± 5,4 (cm) sau điều trị, điểm VAS giảm từ 7,1 ± 0,4 (điểm) trước điều trị xuống 3,5 ± 1,4 (điểm) sau điều trị, kết quả điều trị chung ở mức đạt cao hơn so với nhóm đối chứng có ý nghĩa thống kê với p <0,05. Kết luận: Bài thuốc Độc hoạt ký sinh thang kết hợp điện châm và tập dưỡng sinh hiệu quả tốt trong điều trị đau thắt lưng do thoái hoá cột sống.
#Độc hoạt ký sinh thang #điện châm #tập dưỡng sinh #thoái hoá cột sống thắt lung
Tổng số: 80   
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 8